Geburenkring Katanga

Mechelen Noord

Historisch overzicht

1929 - Ontstaan van de wijk

De M.G.W (Mechelse Goedkopen Woning) kocht op 14 juni 1929 een perceel grond van de toenmalige C.O.O. (Commissie van de Openbare Onderstand, nu OCMW) gelegen te Mechelen, ter plaatse "Roode Molen" gekadastraard Wijk B nummer 134c. Het perceel grond, groot één hectare, twee-en vijftig centiaren, werd gekocht voor de som van tweehonderd achtentwintig duizend frank.
Bij het verleiden van de akte op de "Etude du notaire Walter Van de Walle à Malines waren aanwezig - enerzijds voor de C.O.O. : de Heer H. Teugels Voorzitter en de Heer C. Willocx Sekretaris en anderzijds voor de M.G.W. : de Heer Ridder Karel Dessain, Burgemeester der stad Mechelen, Voorzitter en de Heer advokaat Emmanuel Coolen, Schepen der stad Mechelen, afgevaardeide bestuurder.

In 1929 was er nog geen sprake van de Katanga. Wel sprak men over de wijk "De Roode Molen", dit naar aanleiding van de aanwezigheid van een molen, welke dienst deed als maalderij, te situeren over café "'t Kapelleke" op de Liersesteenweg.

1933 - Ontstaan van de geburenkermis

Er was eens (zegge 1933) ... in de wijk achter "de kleine Malinwa" een jongeman, die met het idee rondliep om een feestje te bouwen. Deze jongeman, Louis Jacobs, zocht enkele van zijn vrienden op en samen besloten zij eens flink uit de bol te gaan. 

Onder de blote hemel, met enkele bakken bier en wat muziek, werd de start gegeven van iets wat zou uitgroeien tot een welvarende geburenkring. De eerste bestuursleden Louis Jacobs, René Stok en Jef den Brutte organiseerde dit eerste feestje op het "pleintje" - op de hoek van de Vesderstraat en de Samberstraat - met een toog in open lucht en een kuip met ijsblokken uit de ijsfabriek om het bier koel te houden. Franske Van Doren zorgde met zijn harmonica voor de muzikale begeleiding. 

Enkele jaren later werd het bestuur uitgebreid met Jef Van Deyck, Louis Ruys en Jefke Van den Eynde. De bakken bier ruimden plaats voor een overdekte tapinstallatie en een Jazzorkest zorgde voor de ambiance. Ja, aan ambiance ontbrak het in die tijd ook niet, alle huizen werden versierd en in de straten zat men buiten papieren bloemen te maken voor de bloemenstoet, die toen reeds bestond. 

De kermis breidde zich uit over de ganse Liersesteenweg van de Eikestraat tot aan de kazerne ; overal stonden er molens, schietkramen en andere kermisattracties, in een latere fase is de Liersesteenweg weggevallen en gingen de mensen van de Oude Liersebaan ook hun eigen weg, maar Katanga bleef groeien.

 

1948 - De beginjaren

De palen waaraan de vlaggen hingen werden met een stootkar in 't stad afgehaald en de vele kapellekes onderweg zorgden ervoor dat de terugweg langer was dan verwacht. 

's Maandags ging de serieuze wandeling uit, het orgel dat op een kar kar werd meegedragen, zorgde voor het muzikale toemaatje. Omdat alle cafeetjes werden afgegaan was de serieuze wandeling één van de meest geliefde volksspelen. Iedereen die er aan deelnam, bleef nog gedurende de resterende dagen verkleed rondlopen. 

Op de bonte avond werden de sterke verhalen boven gehaald. Het was echter niet moeilijk deze avond te vullen, navertellen van de anekdotes en gebeurtenissen van de vorige kermissen gaven voldoende stof om er een gezellige avond van te maken. De volksspelen van weleer zoals valiezenkoers, zaklopen, baksteken en slijkrollen zorgden voor de nodige komische taferelen.

Dinsdag werd na aloude gewoonte de "portemonnée" begraven, maar dit betekende nog niet het einde van de kermis. Na de kermis werden er op een groot vuur mosselen klaar gemaakt voor alle medewerkers, en dit festijn kon soms nog dagen uitlopen.  

1980 - De jaren '80

Katanga viert nog echt kermis

Er zijn nog maar weinig wijken in Mechelen met zo’n typische sfeer als op de Katanga. Een heel jaar lang leeft men er naar dat eerste weekend van augustus toe, want dan is het kermis en kunnen alle dagdagelijkse beslommeringen even opzij gezet worden. Gedurende vijf dagen wordt er dan gefeest, haast zonder verpozen. Daar zorgt een welgevuld en zeer gevarieerd programma voor... - officieel van vrijdag tot en met dinsdag maar donderdag wordt er al voorgeproefd om zeker te zijn dat het bier van de beste kwaliteit is.

... overal in de straten zijn de gekende roodgroene kleuren te zien en heel wat huisgevels zij feestelijk versierd. De wijk heeft ook een eigen burgemeester. Dat is voor de derde opeenvolgende maal Paul 1, een man van respectabele leeftijd, die deze dagen steeds met bolhoed op het hoofd rondloopt. Begin augustus is er op Katanga immers niets gek genoeg.  

 

1983 - 50 jaar geburenkring Katanga

Krant 11 aug 1983. De geburenkring Katanga bestaat precies vijftig jaar. Deze gebeurtenis werd van zaterdag tot dinsdag passend gevierd met ontvangst op het stadhuis en een geanimeerde kermis. De wijk Katanga telt ongeveer 150 gezinnen en de afgelopen dagen was het in al die gezinnen feest. de plaatselijke Geburenkring vierde immers zijn vijftigste verjaardag en daardoor kreeg de Katanga-kermis nog een extra feestelijk karakter... Zaterdag 11 uur, aan het stadhuis op de Grote markt staan een veertigtal buurtbewoners van de wijk Katanga te wachten op de koets die de voorzitter en ereleden van hun Geburenkring naar het stadhuis moet brengen. Het hele gezelschap werd in de kolommenzaal van het stadhuis opgewacht door de schepenen Van der Sande en Joris. De heer Van der Sande - zelf product van Katanga - schetste kort even de voornaamste wapenfeiten uit de halve eeuw geschiedenis van de kring. Aan de voorzitter Jacobs werd vervolgens de gouden medaille van de stad Mechelen overhandigd.

Kermis : Na de plechtigheid kon het feest beginnen. In een voetbalwedstrijd wonnen de ouderen van de wijk met 3-2 van hun jongere buren. Zij hadden hun pintje wel verdiend. Tijdens het avondfeest met DJ Felix werd het echtpaar Polle en Liezeke Hofmans door de buurt gevierd. Zij zijn immers de enigen die 50 jaar lang ononderbroken lid zijn geweest van de vereniging. Ook voorzitter Louis Jacobs kon rekenen op een staande ovatie en werd bedankt voor zijn inzet met bloemen, een medaille en een geschenk. In een vriendschappelijke sfeer werd vervolgens verder gedanst tot 5 uur 's morgens.

Kindershow : Zondagnamiddag startte het grote kinderprogramma met "Llatini's Kindershow", een twee uur durend spektakel dat door de kinderen met veel enthousiasme werd onthaald. In de vooravond konden de kinderen dan deelnemen aan de traditionele bloemenstoet, versierd met kleurrijke papieren bloemen stapte het jonge volkje doorheen de wijk. Aan de best versierden werden prijzen uitgereikt. 's Avonds werd het tweede bal gehouden met optredens van Jerry Blondel, Pascal Molly en Jacky Lynne, en er werd tot stukken in de nacht gevierd. "De fiesttent was drao kier te klaon' zegde men ons, op Katanga weet men immers wat feesten is.

  

1993 - De geburenkring Katanga vierde zijn 60ste wijkkermis

De geburenkring Katanga vierde zijn 60ste wijkkermis. Schepen Willy Vandenbrande kwam zaterdag de feestelijkheden officieel openen, en voor die gelegenheid maakte de 87-jarige stichter en erevoorzitter Louis Jacobs nog eens de verplaatsing van het rustoord naar zijn wijk. Louis Jacobs stichtte de geburenkring Katanga in 1933, samen met enkele vrienden. Sedertdien stond de tijd niet stil en nam de kring tal van initiatieven.

Zestig jaar geleden  begon Louis Jacobs in de wijk met een geburenkring, dat was een heel eenvoudig begin. Tegenwoordig doet de geburenkring, volgens penningmeester Eddy Moons, veel meer dan de jaarlijkse kermis. Er wordt elke maand gekaart en geregeld gaat men op reis. Alle aangesloten kinderen tot tien jaar kregen met Sinterklaas ook een pakket van zeshonderd franken ... In 1991 werd de kring een vzw teneinde een stuk grond aan te kopen om er een wijklokaal te bouwen. Dit buurthuis staat inmiddels en wordt wekelijks gebruikt. Om al die initiatieven te bekostigen moet er geregeld geld in ’t bakje komen en daarvoor is de jaarlijkse kermis één van de gelegenheden.  

In sourdine ...

Zaterdag gingen de feestelijkheden vlot van start maar zondagvoormiddag zat men in de feesttent een beetje in twijfel in verband met het overlijden van koning Boudewijn. Tot de middag liet men in elk geval de muziek al achterwege. De vlaggen aan het begin van de straat hingen ook al halfstok. Daar had de stad reeds voor gezorgd. Diezelfde namiddag werd eveneens van stadswege gevraagd om op de wijkkermissen overal in de stad de muziek te milderen en niette uitbundig te doen ...

Wie nog wil mee proeven van de sfeer op de Katangakermis kan nog tot dinsdag terecht in de Maasstraat, waar een spiegeltent staat opgesteld en een kleinere tent voor het kindercasino. De geburenkring mag gratis de gronden van KV Mechelen gebruiken, maar het is niet zeker dat men dat volgend jaar nog zal kunnen doen. Het gaat immers om bouwpercelen die te koop staan. Nieuwe problemen zouden dus kunnen opdoemen.

Nog twee dagen ... vandaag en morgen organiseert de wijk om 11u nog kinderspelen en om 14u volksspelen voor iedereen. Maandag treden Norma Hendy en clown Rolando op en dinsdagavond is er playback en soundmix. Om 23u dinsdag rondt men de vierdaagse af met de kaarskensprocessie en het “begraven van de portemonnee”

2004 - Paul Spans 20 jaar “burgemeester” van de Mechelse volkswijk Katanga

Paul Spans – of Spans I zoals zijn officiële titel luidt – is in augustus van dit jaar twintig jaar “burgemeester” van de Mechelse volkswijk Katanga. 

Paul Spans is 73 jaar oud maar nog heel jong van hart, door zijn bescheidenheid is hij bij alle leden van de vzw KG Katanga een graag gezien man: “Op Paul kunnen wij altijd rekenen, hij is altijd ter beschikking en is een echte duivel-doet-al”.

Als burgemeester waakt hij tijdens de kermis over de goede gang van zaken en helpt hij mee bij de organisatie. ‘s Morgens vroeg is hij er steeds als de kippen bij om met zijn dochter Marcella de tent op te ruimen en de eerste klanten van drank te voorzien.  Daarnaast stapt Paul in vol ornaat op kop van elke stoet, die ter gelegenheid van de kermis door de wijk trekt.

Tijdens het jaar is hij actief als bode, Paul haalt samen met zijn vriend Albert de lidgelden op en zorgt ervoor dat de leden de briefwisseling tijdig ontvangen.

Paul is een bekend persoon in Mechelen, hij werd geboren in de wijk Hanswijk de Brecht. Op 14-jarige leeftijd ging hij in de leer als kappersjongen en nadien stapte hij over naar de brouwerij Lamot waar hij 30 jaar heeft gewerkt. Sinds 1988 is hij met pensioen maar niet voor de vzw want daar is hij nog steeds één van de actieve bestuursleden. In 1994 bij de viering van 10 jaar Spans I werd het feestvarken tijdens de jaarlijkse kermis in de bloementjes gezet en mocht hij een geschenk ontvangen van zijn toenmalige collega burgemeester van de Stad Mechelen, Jos Vanroy, in zijn onnavolgbare stijl bedankte Paul op zijn beurt de burgemeester met twee klinken zoenen. Wat staat ons dit jaar te wachten?

2009 - Heraanleg van de wijk

Bewonersvergadering

Heraanleg Wijk Katanga 24 maart 2009 19u, zaal Oud Oefenplein, KoekoekstraatAanwezig : burgemeester Bart Somers, schepen Greet Geypen, dep. so. Peter Cokelaere, wijk- en dorpszaken Kris Jannes, grontmij Manu Versluys
Welkomstwoord door burgemeester en voorwoord door schepen van openbare werken Greet Geypen

Schepen Geypen kadert de heraanleg van de Katangawijk in het groter geheel van werken die in de nabije toekomst in de wijk Mechelen-Noord zullen worden uitgevoerd:

- Duivenstraat: aanleg van voetpaden
- Oude Antwerpse Baan: beveiliging van schoolomgevingen (De Holm en BSGO De Baan)
- Keldermansvest: herstellingswerken keermuur, nadien heraanleg
- M. Sabbestraat: (her)aanleg fietspaden
- Schijfstraat: heraanleg
- Omgeving Kerkhof: heraanleg
- Wijk Galgenberg: heraanleg
- Wijk Katanga: heraanleg (ook vernieuwen van riolering
/ gescheiden stelsel) – budget 1.056.000

Toelichting door het studiebureau Grontmij

Bestaande situatie

De wijk Katanga wordt gekenmerkt door :

- smalle voetpaden
- wegdek in asfalt
- weinig groen
- grote parkeerdruk (parkeertelling ‘s avonds -> 84 voertuigen in straten + 11 op plein ter hoogte van buurthuis = 95 voertuigen in totaal)

Inrichtingsprincipes voor heraanleg

- afgebakende parkeerplaatsen
- versterken voetgangersstructuur
- aanbrengen groenstructuur
- inrichting buurtplein
- poorteffect

- éénrichtingsverkeer in bepaalde straten waardoor meer mogelijkheden ontstaan voor parkeren en een betere voetgangersstructuur

Voorstel van circulatie

Enkelrichting
- Samberstraat
- Vesderstraat
- Ourthestraat (met uitzondering van verbinding naar garages)
- Amblevestraat (met uitzondering van verbinding naar buurthuis)
Dubbelrichting
- Maasstraat

Maasstraat
- dubbelrichting (5m incl goten)
- aan 2 zijden parkeren (2m00)
- aan 2 zijden voetpaden min. 1m50
- één wachtzone (6m00 breed)
- om de 3 parkeerplaatsen een boom

Ourthestraat, Samberstraat, Amblevestraat, Vesderstraat
- enkelrichting (4m incl goten)
- aan 1 zijde parkeren (2m00)
- aan zijden voetpaden (1m25 à 1m30)
- om de 3 parkeerplaatsen een boom

Buurtplein
Inrichting van het buurtplein met een klinkerverharding en groenaanleg. Er worden 20 parkeerplaatsen voorzien, alle bestaande garages blijven bereikbaar.
Verbinding via buurplein enkel voor fietsers

Parkeren
In het ontwerp zijn 106 parkeerplaatsen voorzien (telling 95 parkeerplaatsen).

Vragen en opmerkingen van bewoners

V : Tijdens voetbaltornooien is er een veel grotere parkeervraag. Wat in dit geval ?

A : In het ontwerp werd het parkeren gemaximaliseerd. De burgemeester doet de suggestie om bewonersparkeren (blauwe zone) in te voeren. De noodzaak/draagvlak bij de bewoners kan via een bevraging onderzocht worden.

V : Het buurthuis is geen eigendom van de Stad. Kan dit wel gerealiseerd worden ?

A : De Dienst Patrimoniumbeheer van de Stad onderzoekt dit. De eigenaars worden aangeschreven met de bedoeling tot een akoord te komen.

V : Nu is er een verbinding mogelijk tussen het plein aan het buurthuis en de Liersesteenweg. Dit zorgt voor overlast.

A : De burgemeester zal samen met de verkeerspolitie onderzoeken, of er een mogelijkheid bestaat om op eigendom van de Stad paaltjes te plaatsen en zo de verbinding af te sluiten.

V : Wanneer is uitvoering voorzien ?

A : Op dit moment is nog geen concrete datum bekend. Van zodra een planning bekend is zullen bewoners op de hoogte gesteld worden. Vermoedelijk zullen werken in het najaar kunnen starten.

V : Waarom moet Maasstraat dubbelrichting ?

A : Er zijn een aantal redenen (o.a. 1) snelheid zal lager liggen bij dubbelrichting, 2) bij enkelrichting moet al het verkeer ook door Samberstraat, Vesderstraat,… Deze straten zijn hier niet voor geschikt.

V : Het perceel op de hoek van de Maasstraat – Liersesteenweg is het groen weinig onderhouden.

A : Deze opmerking wordt doorgegeven aan de groendienst van de Stad.

V : Kan er een elektriciteitskast voor festiviteiten voorzien worden ?

A : Dit zal mee opgenomen worden.

V : Worden bestaande bomen behouden ?

A : Op enkele plaatsen en indien deze bomen levensvatbaar zijn , zouden enkele exemplaren behouden kunnen worden. Er komt echter voornamelijk een volledig nieuwe groenstructuur in de plaats.

Andere opmerkingen

- er zijn 28 wachtpotten voor vlaggen die behouden moeten worden
- er wordt de vraag gesteld of in het stukje dubbelrichting naar buurtplein (Amblevestraat) er een wegversmalling kan opgenomen worden, zodat de snelheid hier geremd wordt.
- vraag van bewoners voor tonnagebeperking in de wijk (suggestie wordt onderzocht)
- heraanleg gefaseerd uitvoeren (wordt opgenomen in bestek)

- omheining rond zuiveringsstation (suggestie wordt onderzocht)

Bewoners en handelaars zullen op regelmatige tijdstippen geïnformeerd worden via een nieuwsbrief.

2009 - Persmededeling 

PERSMEDEDELING VAN HET KABINET VAN MINISTER HILDE CREVITS VLAAMS MINISTER VAN OPENBARE WERKEN, ENERGIE, LEEFMILIEU EN NATUUR

25 februari 2009

Minister Crevits trekt 32,4 miljoen euro uit voor de uitbouw van gescheiden rioleringen in provincie Antwerpen

Minister van leefmilieu Hilde Crevits heeft het derde en vierde kwartaalprogramma voor 2009 goedgekeurd. In Vlaanderen worden 99 rioleringsprojecten goedgekeurd met een totale investeringskost van 103 miljoen euro. De Vlaamse Overheid ondersteunt de gemeenten hierin ten bedrage van 59,7 miljoen euro.

Door deze goedkeuring komt het totale investeringsvolume van het subsidieprogramma 2009 op ruim 360 miljoen euro.

In uitvoering van het Lokaal Pact met de Gemeenten heeft minister Hilde Crevits aan nv Aquafin tevens de opdracht gegeven om 100 gemeentelijk projecten, goed voor een investeringsvolume van 73,6 miljoen euro, ten laste van het Vlaams Gewest uit te voeren.

Om de uitbouw van de gescheiden rioleringen in de provincie Antwerpen te ondersteunen keurde minister Crevits het derde en vierde kwartaal van het subsidiëringsprogramma 2009 inzake de aanleg van rioleringen en kleinschalige waterzuivering goed. Voor Antwerpen omvat dit programma 20 projecten (Antwerpen, Baarle-Hertog, Balen, Borsbeek, Geel, Heist-op-den-Berg, Mechelen, Niel, Puurs, Rijkevorsel, Schoten, Stabroek, Wuustwezel) voor een totaal bedrag aan werken van 22,8 miljoen euro. De Vlaamse Overheid ondersteunt de Antwerpse gemeenten hierin voor 13,1 miljoen euro.

Tevens gaf minister Hilde Crevits aan nv Aquafin de opdracht om in uitvoering van de goedkeuring van het Optimalisatieprogramma 2010 door de Vlaamse Regering op 19 december 2008, in het kader van het Lokaal Pact met de gemeenten, in de provincie Oost-Vlaanderen 9 gemeentelijke projecten (Aartselaar, Antwerpen, Brecht, Mechelen, Merksplas, Puurs, Schilde, Turnhout en Zoersel), goed voor een investering van 9,6 miljoen euro, ten laste van het Vlaams Gewest uit te voeren.

EXTRACT UIT BIJLAGE 1: goedgekeurde gesubsidieerde projecten in de provincie Antwerpen

 

Gemeente     Projectomschrijving                     Raming totaal project     Raming subsidieerbaar
Mechelen     Heraanleg strraten Katanga              954.974,40                      471.072,00

 

2011 - Vernieuwing start in augustus 

De werf in de wijk Katanga start in augustus op. Zowel het wegdek als de riolering worden vernieuwd.

“De herinrichting moest normaal gezien een jaar geleden al van start zijn gegaan, mar door administratieve problemen heeft het dossier vertraging opgelopen”, stelt burgemeester Bart Somers. Om de bewoners in de buurt van de Liersesteenweg tegemoet te komen, steekt de stad dit jaar financieel een tandje bij voor het jaarlijkse wijkfeest van de geburenkring. “De tent voor de festiviteiten bieden wij voor een keertje gratis aan”, belooft Somers.

NIEUWS UIT MECHELEN - ALGEMEEN NIEUWS

30/04/2011 08:51 WIJK KATANGA KRIJGT LANGVERWACHTE NIEUWE RIOLERING

De wijk Katanga in Mechelen krijgt na het bouwverlof in augustus z'n langverwachte nieuwe rioleringen. "De bewoners werd al langer beloofd dat ze nieuwe rioleringen zouden krijgen. Door een aanslepend dossier bij de Vlaamse Milieumaatschappij is het er in 2010 niet van gekomen. In augustus 2011 komen de werken in de wijk Katanga er dan toch", zegt burgemeester Bart Somers (Open Vld). Om het lange wachten voor de buurtbewoners tegmoet te komen zal de stad bijpassen in het jaarlijkse buurtfeest in de wijk. "De wijk Katanga heeft de oudste burenkring van de stad. Om het lange wachten op de verbeteringswerken te compenseren zal de stad de tent gratis ter beschikking stellen van het buurtcomité", aldus Somers. Na het buurtfeest beginnen de werken in de wijk.